Một lần đến Phong Nha – Kẻ Bàng để lại trong ta một ấn tượng khó quên.Thắng cảnh đẹp, sạch, những cô gái thuyền viên ấp e mà duyên dáng, trìu mến, thân thiết đón ta như người thân đi xa lâu ngày trở về.
Chúng tôi về Quảng Bình những ngày trời oi nồng, thỉnh thoảng lại nặng rơi lộp bộp những hạt mưa, trời nắng gắt, báo hiệu cơn bão số hai đang mỗi lúc một gần. Nhưng “hôm nay khách về Phong Nha Kẻ Bàng – di sản thiên nhiên thế giới, đông như thường, chủ yếu là khách trong nước”, một cán bộ quản lí trên bến du thuyền trên dòng sông Son nói.
Động Phong Nha và động Tiên Sơn nằm trong khu rừng nguyên sinh Kẻ Bàng, tỉnh Quảng Bình, nguyên sơ, tinh khôi như hàng triệu năm về trước. Nơi đây cuốn hút khách du lịch ngày một đông, bởi lòng mến khách, sạch sẽ, không có rác thảibất kể trên sông hay trên mặt đất.
Dòng sông Son về mùa này trong xanh một màu ngọc bích tưởng như nhìn thấu đáy. Suốt 30 phút ngồi trên thuyền máy, nhìn hai bên bờ là những mái nhà núp dưới tán cây xanh bao phủ, thơ mộng. Vào gần đến cửa động Răng Gió nước chuyển màu phù sa nhàn nhạt. Đến gần cửa hang thì thuyền tắt máy, chèo tay, vừa để chúng ta ngắm nghía, vừa dễ ghi lại những tấm ảnh cảnh trí thiên nhiên hùng vĩ, quyến rũ tình người. Nơi đây là con sông ngầm dài nhất thế giới. Trong động Phong Nha nó mang tên Nậm A Ki, phần lộ thiên gọi là sông Son. Cửa hang cao chừng 10 mét, bề rộng gấp hai chiều cao. Tuy nhiên về mùa nước, sẽ ngập kín cửa hang. Nếu đến thăm động Phong Nha du khách phải tránh mùa nước lũ.
Có hàng trăm lần du thuyền ngày ngày tận tụy đưa khách vào thăm động, đón khách về mà tưởng như không làm phương hại đến môi trường sông Son và cảnh sắc thiên nhiên Quảng Bình. Tuy những thuyền viên nơi đây thuộc lòng sông Son như trong lòng bàn tay mình. Họ điều khiển thuyền lướt nhanh trên mặt nước và né tránh hết những tảng đá ngầm, đá nổi nhấp nhô khắp đây đó dưới lòng sông Son.
Theo ông Đặng Thanh Dệ, chủ đề tài khắc phục môi trường thiên nhiên động Phong Nha- Kẻ Bàng cho biết:
“Trên dòng sông Son vào cửa động Phong Nha, hàng ngày có 316 du thuyền gắn máy động cơ Diesel, phục vụ du khách. Nếu mỗi thuyền phục vụ một vòng đi về mất 90 phút, mỗi động cơ Diesel phát thải vào môi trường 64,5 m3 khí cacbonic CO2. Và 316 thuyền cùng hoạt động một chuyến/ ngày. Tại khu vực sông Son, Phong Nha, phát thải tới trên hai vạn mét khối CO2/ngày.
Những bất lợi khác của động cơ Diesel trên 316 du thuyền là, tiếng nổ lớn, gây cộng hưởng âm sẽ tác động khiến những hang động đá vôi bị rạn nức, có thể gây nguy hiểm cho du khách nếu đá nứt rơi xuống. Khi du khách trên thuyền, khó trao đổi chuyện trò và không nghe rõ hướng dẫn viên giới thiệu. Mùi xả khói của dầu diesel nồng nặc, gây cảm giác khó chịu, thậm chí có lúc gây khó thở. Đặc biệt tiếng ồn do động cơ Diesel khiến nhiều loài thú hoang dã sợ, bỏ đi và nhiều sinh vật khác cũng có thể biến mất, gây cản trở việc bảo tồn đa dạng sinh học vùng núi nguyên thủy này. Du thuyền đóng bằng gỗ, tuy đẹp nhưng hay phải sửa chữa, tuổi thọ ngắn. Một lượng gỗ thay thế, đóng mới không nhỏ. Gây ảnh hưởng đến việc khai thác gỗ, bảo vệ rừng nguyên sinh. Ngoài ra còn nhiều sự cố trong quá trình vận hành đưa du khách thăm thú hang động trên sông.
Xuất phát từ những phức tạp trên, tác giả Đặng Thanh Dệ và cộng sự thuộc Công ty liên doanh VINASIAM, thành phố Đồng Hới, Quảng Bình, đã hoàn thành từ nghiên cứu đến triển khai cụm công trình “Thuyền du lịch thân thiện môi trường và động cơ điện một chiều công nghệ mới”. Vỏ thuyền mới có chất liệu Composit, tuổi thọ cao (thay thế hoàn toàn gỗ), độ bền, chống va đập lớn, giá thành thấp. Động cơ điện một chiều (thay cho động cơ Diesel) do công ty tự thiết kế chế tạo. Thay hệ thống acquy bằng Pin năng lượng mặt trời, và cũng là năng lượng chạy động cơ điện nói trên. Pin có công suất lớn, dễ sử dụng – có thể đảo chiều động cơ. Việc này giúp ích cho công nhân vận hành thuyền mỗi khi bị rong quấn vào chân vịt, hoặc vào chỗ hẹp khó quay mũi thuyền, thì việc đảo chiều động cơ là công cụ đắc lực giúp họ thao tác nhanh gọn. Việc chiếu sáng bằng acquy rất hạn chế, nhất là trường hợp cần cứu nạn khi trời mưa bão. Nay dùng Pin mặt trời cho bóng đèn Compac, LED rất thuận lợi, cung cập ánh sáng rộng khắp vùng. Pin mặt trời này tạo điều kiện tốt việc sử dụng phao cứu sinh hiện đại. Mỗi chiếc phao cứu sinh là một túi hơi và một bình khí nén nhỏ, (70cc). Khi gặp bất trắc, ấn nút, phao được cấp khí tức thì, thể tích lớn 150 lần.
Động cơ điện một chiều không gây tiếng ồn lớn, khiến du khách thoải mái, họ cảm nhận cái gần gũi với thiên nhiên hoang sơ, thân thiện hơn với môi trường. Không ảnh hưởng đến da dạng sinh học, đá trong hang không bị xung động. Hạn chế tối đa phát thải CO2 vào môi trường. Bảo vệ nguồn nước sông Son. Khiến quần thể Phong Nha Kẻ Bàng vững bền, để phục vụ du khách dài lâu.
Du thuyền này không những dùng cho Phong Nha mà có thể dùng phục vụ du khách ở Vịnh Hạ Long, Quảng Ninh; Cát Bà; Nha trang, Chùa Hương Tích, Hà Nội, v.v…
Được biết loại du thuyền này VINASIAM đã cung cấp hai chiếc cho Dự án Phát triển Du lịch bền vững tiểu vùng Mê Kông tại Quảng Bình, với giá 70 triệu đồng/thuyền”.
Việc khai thác sử dụng nguồn năng lượng tái tạo không những tiết kiệm tiền bạc mà còn góp phần làm cho môi trường ngày một ít phát thải cacbonic vào môi trường sống của chúng ta, là việc làm rất đáng được ngợi khen.
Đây là đề tài hấp dẫn. Ngành du lịch Việt Nam có thể khuyến khích và nhân rộng du lịch thuyền như Phong Nha, góp phần an toàn môi trường thiên nhiên nhằm thu hút du khách ngày một lớn.
Nguyễn Dược