Thung lũng Ngọc Côn (Ảnh: Hà Cương)
Tiềm năng du lịch xanh dồi dào
Với đặc thù dựa nhiều vào môi trường tự nhiên, du lịch xanh là xu hướng tất yếu để Cao Bằng phát triển du lịch bền vững. Cao Bằng có nguồn tài nguyên thiên nhiên phong phú, đa dạng và tiềm năng dồi dào cho việc phát triển nhiều loại hình du lịch: sinh thái, danh thắng, vườn quốc gia, khu bảo tồn… Hiện nay hệ thống rừng đặc dụng của tỉnh gồm 8 khu, với tổng diện tích gần 24.261,28 ha. Hầu hết các khu rừng đặc dụng đều có phong cảnh đẹp, nguồn động vật, thực vật phong phú, hệ sinh thái, cảnh quan đặc thù, gắn với các giá trị về văn hóa. Nhiều khu rừng đặc dụng có tiềm năng lớn là nơi lý tưởng để tổ chức các loại hình du lịch sinh thái, kết hợp nghỉ dưỡng và nghiên cứu khoa học như: Vườn quốc gia Phja Oắc, Phja Đén (Nguyên Bình); Khu bảo tồn loài và sinh cảnh vượn Cao Vít, Khu bảo tồn thiên nhiên thác Bản Giốc (Trùng Khánh); Khu di tích lịch sử, văn hoá Pác Bó (Hà Quảng); Khu di tích lịch sử, văn hoá rừng Trần Hưng Đạo (Nguyên Bình); Khu bảo tồn thiên nhiên hồ Thang Hen (huyện Trà Lĩnh, nay là huyện Quảng Hòa)… Bên cạnh đó, tỉnh còn có những nông trại, nhà vườn với đủ các loại hoa trái từ thành phố đến các huyện: hoa hồng, dâu tây, cà chua, dưa lưới, dưa leo, thanh long, quýt, mận máu, hạt dẻ, lê vàng, bí hương… Tuy nhiên, để khai thác những tiềm năng trên phục vụ cho phát triển du lịch một cách hiệu quả mà vẫn bảo vệ được môi trường sinh thái đòi hỏi rất nhiều yếu tố khi mà phát triển du lịch có tác động lớn đến môi trường tự nhiên.
Năm 2018, Công viên Địa chất (CVĐC) Non nước Cao Bằng được tổ chức UNESCO công nhận là công viên địa chất toàn cầu. Những giá trị đặc sắc về văn hóa, lịch sử, cảnh quan và địa chất được đưa vào CVĐC toàn cầu Non nước Cao Bằng gắn với phát triển du lịch có thể kể đến như: 94 di tích văn hóa, lịch sử được xếp hạng; trên 130 điểm di sản địa chất độc đáo, trong đó nhiều điểm có giá trị tầm cỡ quốc tế. Công viên địa chất toàn cầu UNESCO Non nước Cao Bằng còn chứa đựng những giá trị quan trọng về đa dạng sinh học với hệ thống các khu bảo tồn thiên nhiên được bảo vệ rất tốt bao gồm 01 vườn quốc gia, 05 khu bảo tồn loài - sinh cảnh, 05 khu bảo vệ cảnh quan, 01 khu bảo tồn đất ngập nước nội địa và 02 hành lang đa dạng sinh học. Những tài nguyên thiên nhiên lớn này được phân bố ở hầu khắp các các huyện, thành phố trên địa bàn tỉnh.
Đa dạng hóa sản phẩm du lịch xanh
Việc phát triển du lịch xanh gắn với phát huy giá trị tài nguyên thiên nhiên, sinh thái là hướng đi nằm trong kế hoạch phát triển du lịch dài hạn của Cao Bằng. Đồng chí Trương Thế Vinh, Phó Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Cao Bằng cho biết: Cao Bằng đã thực hiện đồng bộ nhiều giải pháp, gắn phát triển du lịch với phát huy tài nguyên thiên nhiên, bảo vệ môi trường. Việc xây dựng và phát triển công viên địa chất Non nước Cao Bằng cũng xuất phát từ định hướng phát triển du lịch xanh của tỉnh, đây là một mô hình phát triển kinh tế xã hội bền vững hướng tới vấn đề bảo vệ môi trường, bảo vệ đa dạng sinh học, phát huy các điểm di sản, sử dụng hợp lý tài nguyên; hạn chế vấn đề khai thác vào cảnh quan, vào điều kiện tự nhiên; giữ gìn và phát huy tối đa mọi giá trị về văn hóa, lịch sử, truyền thống dân tộc; tận dụng các thế mạnh của địa phương.
Bên cạnh đó, tỉnh đã đưa mô hình xe điện du lịch thân thiện với môi trường vào hoạt động ở khu vực thành phố Cao Bằng và Khu di tích quốc gia đặc biệt Pác Bó từ năm 2017; triển khai du lịch sinh thái, du lịch cộng đồng ở một số huyện, nổi bật là Khu du lịch sinh thái Kolia (Nguyên Bình), Khu du lịch sinh thái hồ Thang Hen (Quảng Hòa), Làng du lịch cộng đồng Khuổi Khon (Bảo Lạc), Làng du lịch cộng đồng Hoài Khao (Nguyên Bình), Làng du lịch cộng đồng Khuổi Ky (Trùng Khánh)...
Thư giãn tại Khu du lịch sinh thái hồ Thang Hen (Ảnh: Hà Cương)
Bên cạnh đó, nhiều điểm đến của Cao Bằng từng bước xây dựng môi trường du lịch xanh, sạch bằng việc trồng thêm nhiều cây xanh, vườn hoa, tạo nên sản phẩm du lịch mới, hấp dẫn, như: trải nghiệm, checkin, hái dâu tây, dưa lưới tại nông trại Trường Anh (xã Hưng Đạo - TP Cao Bằng); trải nghiệm hái chè, chăm sóc, thu hoạch rau màu, chăn nuôi gia súc tại Khu du lịch sinh thái Kolia (Nguyên Bình); trải nghiệm thu hoạch hạt dẻ tại vườn xóm Bản Khấy (Chí Viễn - Trùng Khánh); trải nghiệm, checkin tại Boong Farm (Hà Quảng), Lương Sơn Quán, Thiên Sơn Thịnh An Gia (TP Cao Bằng), những con đường hoa trạng nguyên (Hạ Lang)… Bên cạnh đó, các đơn vị kinh doanh dịch vụ, du lịch bắt đầu quan tâm tập huấn, tuyên truyền cho cán bộ, nhân viên, khách du lịch ứng xử thân thiện với môi trường.
Trải nghiệm hái hạt dẻ tại vườn (Ảnh: Hồng Nhung)
Phát triển du lịch xanh, sạch, bền vững
Để đẩy mạnh phát triển du lịch xanh, sạch, gần gũi thiên nhiên, tỉnh Cao Bằng đang hoàn thiện chính sách quản lý cũng như khuyến khích đầu tư phát triển du lịch sinh thái, du lịch xanh. Phó Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Cao Bằng Trương Thế Vinh cho biết thêm: Cao Bằng định hướng phát triển du lịch theo hướng bền vững, tập trung vào các loại hình, sản phẩm như du lịch sinh thái, nghỉ dưỡng, du lịch nông nghiệp, du lịch cộng đồng - làng nghề, du lịch thông minh; triển khai đề án xây dựng hệ thống xử lý, phân loại rác thải tại các khu điểm du lịch... Đồng thời, tăng cường hướng dẫn các điểm đến thực hiện giải pháp văn minh du lịch, xây dựng môi trường xanh, sạch trong khuôn viên điểm tham quan; tuyên truyền người dân và du khách thực hiện ứng xử văn minh du lịch; đa dạng sản phẩm mang tính trải nghiệm, hướng du khách vào hoạt động bảo vệ môi trường, cảnh quan; phát huy giá trị của Công viên địa chất toàn cầu UNESCO Non nước Cao Bằng./.
Hồng Son