Mở đầu cho sự kiện cây di sản Việt Nam, dịp đại lễ kỷ niệm 1000 năm Thăng Long – Hà Nội, ngày 5/10/2010, VACNE tổ chức lễ công nhận cây di sản đầu tiên cho chín cây muỗm gần 1000 tuổi ở Đền Voi Phục, phường Thụy Khuê, quận Tây Hồ, TP Hà Nội.
Cây cao nhất Việt Nam được ghi nhận là cây samu dầu ở vườn quốc gia Pù Mát, tỉnh Nghệ An (ảnh: internet)
Trong số gần 300 cây đã được vinh danh, đáng chú ý những kỷ lục cây được ghi nhận như cây cao tuổi nhất 2100 năm có từ thời An Dương Vương ở TP Việt Trì (tỉnh Phú Thọ); cao nhất là cây samu dầu ở Vườn Quốc gia Pù Mát của tỉnh Nghệ An; cây đơn thân lớn nhất là cây tung ở Đắk Lắk có đường kính 6,5 mét; cây đa ở đền Thượng (tỉnh Lào Cai) tính cả rễ phụ có chu vi là 45 mét; tập đoàn 79 cây bàng, bằng lăng, thị rừng, điệp vàng ở huyện Côn Đảo, tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu.
Ngoài những kỷ lục cây đã ghi nhận, cũng phải kể đến những cây khác nghìn tuổi gắn liền với ý nghĩa, lịch sử, văn hóa của đất nước như cây đa 1000 tuổi ở đình Quán La (phường Xuân La, quận Tây Hồ, TP Hà Nội) mà trong một lần về thăm thăm Xuân La tháng 11/1958, Bác Hồ đứng dưới bóng mát của cây cổ thụ này căn dặn cán bộ và nhân dân địa phương phải bảo vệ, gìn giữ những cây bóng mát muôn đời cho con cháu.
Rặng ruối 18 cây (ở Thôn Cam Lâm, Đường Lâm, thị xã Sơn Tây, Hà Nội) trên dưới 1000 năm, từng là nơi vua Ngô Quyền làm chỗ buộc voi chiến, ngựa chiến sau các cuộc tập trận để chuẩn bị tiến về vùng cửa sông Bạch Đằng đánh quân Nam Hán, chấm dứt 1.000 năm Bắc thuộc.
Cây me cao 24 mét, đường kính thân 1,2 mét, tán lá che phủ hơn 600 mét vuông ở Bảo tàng Quang Trung của tỉnh Bình Định do thân phụ của ba anh em Nguyễn Nhạc, Nguyễn Huệ, và Nguyễn Lữ là ông Hồ Phi Phúc trồng cách đây hơn 200 năm.
TS Nguyễn Ngọc Sinh, Chủ tịch Hội Bảo vệ Thiên nhiên&Môi trường Việt Nam, cho biết tính đến cuối tháng 9/2012, VACNE đã vinh danh gần 300 cây trong tổng số hơn 600 hồ sơ của 30 tỉnh thành trên cả nước gửi về.
VACNE đã vinh danh cây di sản ở TP Hà Nội, TP Hồ Chí Minh, Thanh Hóa, Thừa Thiên Huế, Nghệ An, Hải Dương, Hải Phòng, Cao Bằng, Lào Cai, Bắc Ninh, Phú Thọ, Thái Bình, Nam Định, Bà Rịa – Vũng Tàu, v.v…, với gần 40 loài như muỗm, thị, lim, gạo, duối, samu dầu, nghiến, đa, me, lộc vừng, sanh, sung, táu, da bò, đại, bàng, bằng lăng, điệp bèo, bồ đề, v.v…
Trong ba năm qua, nhiều kỷ lục về cây đã được thiết lập. Tuy vậy, theo VACNE, những kỷ lục này sẽ luôn thay đổi vì nhiều địa phương đang làm thủ tục cho những cây cổ thụ còn nhiều tuổi hơn, cao hơn, to hơn và chắc chắn đều rất đẹp, rất hùng vĩ với nhiều ý nghĩa sâu xa về khoa học, môi trường, văn hóa, lịch sử.
|
Theo tài liệu của VACNE cung cấp thì Singapore là nơi đầu tiên tổ chức phong trào bảo vệ cây di sản. Theo quy định của nước này, cây di sản là những cây trưởng thành, đơn lẻ được lựa chọn và bảo vệ bởi quy định pháp luật do nhà nước xây dựng có tên Kế hoạch cây di sản (Heritage trees scheme), có hiệu lực từ ngày 17/8/2001. Hiện nhiều nước khác như Trung Quốc, Thái Lan, Myanmar, Nhật Bản, Úc, New Zealand, Hoa Kỳ… đã tiến hành bảo vệ cây di sản.
Những cây nghìn tuổi khác được ghi nhận trên thế giới như cây Bách "El arbol" tại quảng trường của thành phố Tule ở Mexico 2000 năm tuổi với chu vi gốc 58 mét, cây Moabi trong rừng già Châu Phi 2500 năm, quần thể cây thông trong sa mạc White Mountains ở California (Hoa Kỳ) hơn 4000 năm tuổi tương đương tuổi của Kim Tự Tháp ở Ai Cập, đặc biệt cây già nhất thế "Mathusalem" 4771 tuổi, người ta đếm số vòng trên thân cây là 4950 vòng tuổi.
|