(VACNE) - Hôn nay ngày Cá tháng Tư, ai chả biết là ngày gì. Thế mà 2 ông lão lụ khụ đã hẹn nhau đến Quán từ sớm. Cuối tháng 2 âm lịch rồi mà gió lạnh vẫn ào về, mưa rơi xối xả.
Chưa kịp ngồi, cụ vừa lợp ngói đen đã hỏi như gắt “Lại có mưu sâu kế hiểm gì à?”. Cụ để tóc trắng cười khà khà rồi mới nói: “Từ từ đã. Hôm qua về Việt Trì có mệt không?”. Hai anh bạn già tự pha nước rồi mời nhau. Vừa là chủ, vừa là khách. Cái Quán trên 9 tầng mây là vậy. Rồi cũng lộ ra câu chuyện chính: Danh nhân VACNE. Một cụ muốn vinh Cây Di sản là Danh nhân VACNE. Mới đầu cụ kia tưởng dễ bác, nhưng sau lại đồng tình. Vì sao? Hai cụ cho là vì những lẽ sau.
Thứ nhất, Cây là Người. Người hẳn hoi, không phải nhân cách hóa. Các cổ thụ được gọi là Cụ Cây. Cây Di sản trước hết là cây, đương nhiên là đa dạng sinh học, là môi trường, là thiên nhiên.
Thứ hai, Cây Di sản là Cây VACNE, được VACNE đặt tên từ ngày 18 tháng 3 năm 2010 nhằm kỷ niệm Nghìn năm Hoa Lư – Thăng Long – Hà Nội và hưởng ứng Thập kỷ Đa dạng sinh học 2010 – 2020 của Liên hiệp quốc.
Thứ ba, nếu chưa thông, chịu khó đọc bài “thơ” sau đây ( chủ yếu để động viên phong trào):
Cây Di sản Việt Nam
Cây xanh trầm mặc nghĩ suy
Những gì sâu đậm những gì thiết tha
Trời cao đất thẳm sinh ra
Cây mang hình bóng ông cha hiện về
Cây là áo giáp chở che
Mùa đông giá lạnh mùa hè bão giông
Ngăn lũ dữ chặn nước dâng
Cây làm cọc chống xâm lăng bao đời
Cây cứu đói cây nuôi người
Là nơi hò hẹn lứa đôi tâm tình
Treo cờ đưa tiễn tân binh
Cây như máu thịt của mình của ta
Cây là nguyên khí quốc gia
Còn cây còn cả sơn hà niềm tin
Ai ơi giữ lấy Cây Thiêng
Muôn nghìn năm mãi vững bền Việt Nam
Thứ tư, rất gay cấn là tại sao ví “Cây là nguyên khí quốc gia”? Hỏi ra mới biết xuất xứ thế này: Đầu năm 2011, trong chuyến tàu hỏa vào vinh danh cây thị họ Thân là Cây Di sản đầu tiên ở Huế, mọi người nhắc lại câu nói nổi tiếng của TS Thân Nhân Trung “Hiền tài là nguyên khí quốc gia” được lưu ở Văn Miếu và bàn luận. Ở Huế, các cụ quý cây thị, lại lo lắng những công trình thủy lợi chưa an toàn, nên hối hả lát sân quanh gốc thị cho kịp ngày đón Bằng công nhận. Các chuyên gia VACNE vừa mừng vừa lo theo tiếng lịch kịch bánh tầu khi về. Có vị thốt lên:” Một lo vườn đã thành sân. Cụ Cây Di sản biết mần răng mô. Hai lo thủy lợi vỡ bờ. Đạn bom chẳng chít bây chừ cuốn phăng. Ba lo chân lý họ Thân. Khắc bia Văn Miếu phai dần càng lo”. Về Hà Nội tra Từ điển, hiểu rõ “nguyên khí “ là gì rồi nên mới có câu “thơ” trên.
Thứ năm, sao lại là 10 + 9? À hôm nay là ngày…mà!